4-10. ปฐมคิลานสุตฺตาทิวณฺณนา

[195-201] จตุตฺเถ ตถา ปหีโน จายสฺมโต มหากสฺสปสฺส โส อาพาโธ อโหสีติ เถรสฺส กิร อิมํ โพชฺฌงฺคภาวนํ สาธุกํ สุณนฺตสฺส เอตทโหสิ ‘‘มยฺหํ ปพฺพชิตทิวสโต สตฺตเม ทิวเส สจฺจานิ ปฏิวิชฺฌนฺตสฺส อิเม โพชฺฌงฺคา ปาตุภูตา’’ติฯ อถสฺส ‘‘นิยฺยานิกํ วต สตฺถุสาสน’’นฺติ จินฺตยโต โลหิตํ ปสีทิ, อุปาทารูปํ วิสุทฺธํ อโหสิ, โปกฺขรปตฺเต ปติตอุทกพินฺทุ วิย สรีรโต โรโค วินิวตฺติตฺวา คโตฯ เตน วุตฺตํ ‘‘ตถา ปหีโน จายสฺมโต มหากสฺสปสฺส โส อาพาโธ อโหสี’’ติฯ ปญฺจมฉฏฺเฐสุปิ เอเสว นโยฯ อิเมสํ ปน ติณฺณมฺปิ ชนานํ ปพฺพตปาเท ปุปฺผิตวิสรุกฺขวาตสมฺผสฺเสน อุปฺปนฺโน มนฺทสีตชโร อาพาโธติ เวทิตพฺโพฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวาติฯ

คิลานวคฺโคฯ

3. อุทายิวคฺโค

1-2. โพธายสุตฺตาทิวณฺณนา

[202-203] ตติยวคฺคสฺส ปฐเม กิตฺตาวตา นุ โข, ภนฺเต, โพชฺฌงฺคาติ วุจฺจนฺตีติ ภนฺเต, กิตฺตเกน นุ โข พุชฺฌนกองฺคา นาม วุจฺจนฺตีติ ปุจฺฉติฯ โพธาย สํวตฺตนฺตีติ พุชฺฌนตฺถาย สํวตฺตนฺติฯ อิมสฺมิํ สุตฺเต มิสฺสกโพชฺฌงฺคา กถิตาฯ ทุติเย ธมฺมปริจฺเฉโท กถิโตฯ

3-5. ฐานิยสุตฺตาทิวณฺณนา

[204-206] ตติเย กามราคฏฺฐานิยานนฺติ กามราคสฺส การณภูตานํ อารมฺมณธมฺมานํฯ พฺยาปาทฏฺฐานิยาทีสุปิ เอเสว นโยฯ สกลญฺหิ อิทํ สุตฺตํ อารมฺมเณเนว กถิตํฯ ปฐมวคฺคสฺส ทุติยสุตฺเต วุตฺตปริจฺเฉโทเปตฺถ ลพฺภเตวฯ จตุตฺเถ มิสฺสกโพชฺฌงฺคา กถิตาฯ ปญฺจเม อปริหานิเย ธมฺเมติ อปริหานิกเร สภาวธมฺเมฯ

6-7. ตณฺหกฺขยสุตฺตาทิวณฺณนา

[207-208] ฉฏฺเฐ เอตทโวจาติ ‘‘อิมิสฺสํ ปริสติ นิสินฺโน อุทายิตฺเถโร นาม อนุสนฺธิกุสโล ภิกฺขุ อตฺถิ, โส มํ ปุจฺฉิสฺสตีติ ภควตา โอสาปิตเทสนํ ญตฺวา เทสนานุสนฺธิํ ฆเฏสฺสามี’’ติ ปุจฺฉนฺโต เอตํ อโวจฯ วิปุลนฺติอาทิ สพฺพํ สุภาวิตตฺตํ สนฺธาย วุตฺตํฯ สุภาวิโต หิ สติสมฺโพชฺฌงฺโค วิปุโล จ มหคฺคโต จ อปฺปมาโณ จ อพฺยาปชฺโช จ นาม โหติฯ โส หิ ปตฺถฏตฺตา วิปุโล, มหนฺตภาวํ คตตฺตา มหคฺคโต, วฑฺฒิปมาณตฺตา อปฺปมาโณ, นีวรณานํ ทูรีภาเวน พฺยาปาทรหิตตฺตา อพฺยาปชฺโฌ นาม โหติฯ ตณฺหาย ปหานา กมฺมํ ปหียตีติ ยํ ตณฺหามูลกํ กมฺมํ อุปฺปชฺเชยฺย, ตํ ตณฺหาปหาเนน ปหียติฯ กมฺมสฺส ปหานา ทุกฺขนฺติ ยมฺปิ กมฺมมูลกํ วฏฺฏทุกฺขํ อุปฺปชฺเชยฺย, ตํ กมฺมปหาเนน ปหียติฯ ตณฺหกฺขยาทโย ตณฺหาทีนํเยว ขยา, อตฺถโต ปเนเตหิ นิพฺพานํ กถิตนฺติ เวทิตพฺพํฯ สตฺตมํ อุตฺตานเมวฯ

8. นิพฺเพธภาคิยสุตฺตวณฺณนา

[209] อฏฺฐเม นิพฺเพธภาคิยนฺติ นิพฺพิชฺฌนโกฏฺฐาสิยํฯ สติสมฺโพชฺฌงฺคํ ภาวิเตนาติ สติสมฺโพชฺฌงฺเคน ภาวิเตน, สติสมฺโพชฺฌงฺคํ วา ภาเวตฺวา ฐิเตน, เอวเมตฺถ มคฺคโพชฺฌงฺคา มิสฺสกาฯ เตหิ ภาวิตํ, เต วา ภาเวตฺวา ฐิตํ จิตฺตํ นิพฺพตฺติตโลกุตฺตรเมวฯ ตมฺปิ ปน มคฺคนิสฺสิตํ กตฺวา มิสฺสกเมว กเถตุํ วฏฺฏติฯ

9. เอกธมฺมสุตฺตวณฺณนา

[210] นวเม สํโยชนวินิพนฺธาติ สํโยชนสงฺขาตา วินิพนฺธาฯ อชฺโฌสานาติ ปรินิฏฺฐเปตฺวา คหณาฯ